JewishCom.be

Home / Gemeenschappen / De Israëlitische gemeenschap van Charleroi

De Israëlitische gemeenschap van Charleroi ontstaat na de wapenstilstand van 1918. Ze bestaat op dat moment voornamelijk uit joden die hun ongastvrije geboortestreken in Oost-Europa zijn ontvlucht. Deze nieuwkomers worden tewerkgesteld in de steenkoolmijnen van de Borinage.
De gemeenschap wordt in 1928 erkend via het K.B. van 14 mei. Ze maakt tot aan de Tweede Wereldoorlog een sterke ontwikkeling door en bestaat uiteindelijk uit 600 families. Er is ook een sociale vooruitgang: geleidelijk verlaten de joden de mijnen om in andere beroepen aan de slag te gaan.

De sterke groei van de gemeenschap wordt zichtbaar in de bouw van nieuwe synagogen, liefdadigheidsorganisaties en sociaal-culturele centra.
Maar de Sjoa brengt de joodse gemeenschap van Charleroi een fatale slag toe waarvan zij zich slechts zeer moeizaam zal herstellen. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog rest nog slechts een schim van de eens zo bruisende gemeenschap. Honderden leden zijn gedeporteerd en vermoord. Langzaam en met veel moeite bouwt de kleine schare overlevenden een nieuw gemeenschapsleven op. In het voormalige gemeenschapscentrum aan de Rue de la Bienfaisance worden vieringen georganiseerd en in 1961 wordt aan de Rue Pige-au-Croly een synagoge gebouwd naar het ontwerp van architect Badet. Deze synagoge wordt op 24 februari 1963 ingewijd en dient tegelijk als gebedshuis en gemeenschapscentrum.
De raad van bestuur van de gemeenschap doet er alles aan om het joodse leven in Charleroi in stand te houden, maar het beperkte aantal leden is een grote handicap. Toch worden elke sjabbat (vrijdagavond en zaterdagmorgen) vieringen gehouden.
De gemeenschap van Charleroi beschikt over een eigen gedeelte op de begraafplaats van Marcinelle. Daar staan ook twee aangrijpende monumenten die de bezoekers tot een ogenblik stilte aanmanen : een ter nagedachtenis van de joodse martelaren uit Charleroi, het andere ter herdenking van de zes miljoen joodse slachtoffers van de Sjoa.
Elk jaar vinden hier in aanwezigheid van het stadsbestuur herdenkingsplechtigheden plaats ter gelegenheid van Jom ha-Sjoa («de Dag van de Sjoa»), de verjaardag van de bevrijding van Auschwitz en de verjaardag van de opstand in het getto van Warschau.
Sinds enkele jaren huisvest de synagoge van Charleroi ook het «Musée de la Mémoire des Justes parmi les Nations» (het Museum ter Nagedachtenis aan de Rechtvaardigen onder de Volkeren). Dit museum wordt door veel scholen bezocht.
Volgens initiatiefnemer prof. Maurice Konopnicki is dit museum, naast het Jeruzalemse Jad va-Sjem-memoriaal, enig in de wereld, en, voegt hij hieraan toe :
«Veel afstammelingen van overlevenden nemen contact met ons op voor informatie over de geschiedenis van hun familie. Het museum is ook van essentieel belang om de onwetendheid onder de jongeren tegen te gaan. Zestig jaar na het einde van de oorlog moet de herinnering aan de Sjoa levendig worden gehouden».
Een virtueel bezoek aan het museum is mogelijk via de website : www.maisondesjustes.com
Daarnaast organiseert het Israëlitische gemeenschapscentrum van Charleroi talrijke activiteiten. Elke dinsdagavond wordt er een maaltijd aangeboden, gevolgd door een voordracht en een debat tussen de leden. Bij speciale gelegenheden vinden grote maaltijden plaats, zoals Seder op Pesach¬ (het joodse paasfeest). Er worden sprekers aangetrokken en tentoonstellingen gehouden, b.v. op de Europese dag van het Joods Cultureel
Erfgoed, en er komen schoolklassen en niet-joodse culturele groepen op bezoek. Ook jongeren uit Israël die Charleroi in het kader van sportactiviteiten bezoeken, krijgen een rondleiding.
De Israëlitische gemeenschap van Charleroi neemt ook deel aan de activiteiten van de «Groupe de Rencontres, de Dialogue et d’Action Inter Religieuse» (Groep voor Interreligieuze Ontmoeting, Dialoog en Actie), de G.R.A.I.R.